efe_ersin
Mesaj Sayısı : 411
Yaş : 40
İL PLAKANIZ : 34
İŞ/HOBİ : müzik resim şiir
Lakap : efe
Kayıt tarihi : 20/01/09
 |  Konu: Trabzon,un Tarihi...!!!  Cuma Ocak 23, 2009 11:48 pm | |
| TRABZON'UN TARİHÇESİ Trabzon Tarihcesi Cografya Kultur Turizm Ekonomi Gez ive Mesire Ana Sayfa
doğru Boztepe'nin üzerine kadar düzgün olmayan teraslar halinde
yükselir. Değirmendere, Kuzgundere (ya da Tabakhane) ve Zağnos dereleri
güneyden kuzeye derin boğazlarla yerleşimi bölmüştür. Tabakhane ve
Zağnos dereleri arasında kalan ve düzgün olmayan yüksek bir masa
formundaki alan üzerinde, kentin bilinen en eski yerleşim kalıntıları
tespit edilmiştir. İşte bu nedenle Trabzon adının eski Grekçe masa yada
yumak anlamında "trapezos" kelimesinden geldiği görüşü ağırlık
kazanmaktadır. İyon kökenli Miletoslular Batı
Anadolu'dan sonra M.Ö. 7. yüzyılda Karadeniz'e de gelerek kıyılarda
koloni kentleri kurmuşlardır. Trabzon'da merkezi Sinop olan bu
koloniler arasında sayılmaktadır ve bir çok araştırmacı kentin ilk
kuruluşu olarak bu dönemi göstermektedir. Oysa Kolkhlar, Driller,
Makronlar gibi yerli kavimler Trabzon civarında çok daha önceden beri
yaşamaktaydılar. Aynı yüzyılda Karadeniz
Bölgesi, Kafkasya'dan gelen Kimmerler ve onların ardından İskitlerin
akınlarına uğramıştır. Ancak bu akınların kolonilerin kuruluşundan önce
mi yoksa sonra mı olduğu tartışmalıdır. M.Ö. 6. yüzyılda ise Trabzon
Perslerinin egemenliğine girerek, Pont Kapadokyası adı verilen
satraplık içinde kalmıştır. Makedonya Kralı Büyük İskender, M.Ö. 334 yılında tün Anadolu'da Pers hakimiyetine son vermiştir. İskender'in ani ölümünden
sonra oluşan karşılık sırasında Pont satrabı II. Arriante'in oğlu
Mithridates, yerli halkın desteğiyle Karadeniz'de Pontus Devletini
kurmuştur. Trabzon, M.Ö. 280 yılında merkezi Amasya olan Pontus
devletinin sınırları içinde kalmıştır. M.Ö. I. yüzyılda batıda
güçlenen Romalılar Anadolu'yu da işgal etmeye başlamışlardır. Roma
Kıralı Pompeius'un Pontus Kralı V. Mithridate'i Kelkit vadisinde
bozguna uğratması üzerine Pontus krallığı dağılmıştır. Böylece Trabzon,
M.Ö 66 yılında Roma yönetimine girmiştir. Roma'da Avgustus'la birlikte
M.Ö. 27 yılından itibaren imparatorluk dönemi başlamıştır. Avgustus'un
idari düzenlemesi sonucu Trabzon, Pontus Polemoniacus adı verilen
vasallık içinde yer almış, İmparator Tiberius zamanında (M.S. 1437),
diğer bir idari bölüm olan Kapadokya Eyaleti sınırları içinde
kalmıştır. İmparator Nero döneminde ise (54-68) serbest kent olma
ayrıcalığına kavuşturulmuştur. Trabzon bu dönemde "ünlü" ve "zengin"
kent tanımlamasıyla tarihçilerin kitaplarında yer alır. Roma
İmparatorluğunun doğu sınırının savunmasına önem veren Vespasian
zamanında (69-79) Trabzon, Kapadokya-Galatya Eyaletine dahil edilmiştir. Ünlü Roma İmparatoru Hadrian
döneminde (117-138) tüm imparatorlukta olduğu gibi Trabzon'da da önemli
imar etkinliklerinde bulunulmuş, bir çok dini ve askeri binalar ile
yollar, su kemerleri ve yakın zamana kadar kalıntıları görülebilen
yapay bir liman inşa edilmiştir. Hadrian'dan sonra Trabzon'un parlak
dönemi sona ermiş, 244 yılında para basma yetkisi elinden alınmıştır.
Roma Döneminde basılan Trabzon sikkelerinin ön yüzlerinde Roma
İmparatorlarının büstü olmakla birlikte, arka yüzlerde Pontus Krallığı
döneminden beri süregelen kendi mitolojik figürlerine yer verilmiş ve
Grekçe yazı kullanılmıştır. Trabzon 276 yılında Doğu
Karadeniz Bölgesine akınlar yapan Gotların saldırısına uğramış, bu
saldırıda tüm kent yakılıp yıkılmıştır. Roma İmparatorluğunun son
dönemlerinde 4. yüzyılın başında Diocletian, Maximilan, Constantinius
ve Galerius'dan oluşan dörtlü idare zamanında Trabzon'da yeniden bir
takım imar faaliyetleri bulunulduğunu, Trabzon Müzesindeki Latince bir
kitabeden anlıyoruz. Doğu Roma İmparatorluğu 395
yılında ikiye ayrılınca Trabzon, merkezi İstanbul olan Roma/Bizans
imparatorluğunun sınırları içinde kalmıştır. Bizans imparatoru
Justinianus (527-564) Trabzon'da kent surlarını restore ettirerek yeni
bir imar etkinliğini başlatmıştır. Heraclius zamanında (610-641)
imparatorluk askeri bölgelere ayrılmaya başlanmış, Trabzon, Teophilos
zamanında (829-842) kurulan Khaldia Temasının merkezi olmuştur. Müslüman Araplar 8.yüzyılın
başlarından itibaren Anadolu'ya düzenledikleri baskınlarda Doğu
Karadeniz ve Trabzon'a gelmişlerdir. Bizans İmparatorluğunun 1204
de IV. Haçlı seferleriyle gelen Latinlerin eline geçmesi üzerine,
imparator I. Andronikos Komnenos'un İstanbul'dan kaçan torunları
Alexios ve David, Gürcü kraliçesi Tamara'nın yardımıyla Trabzon'da 1204
yılında bağımsız olarak Komnenos Krallığını kurmuşlardır. Anadolu
Selçukluları ile evlilik bağı oluşturarak ve vergi ödeyerek siyasi
varlıklarını sürdürebilen Komnenos Krallığı I. Manuel Komnenos
zamanında (1238-1265) en parlak dönemini yaşamıştır. Gümüşhane'deki
gümüş madenlerinin etkisiyle de ekonomik olarak güçlenen Manuel I.'in
sikkeleri üzerinde "en mutlu" unvanı yer almaktadır. II. Loannes Komnenos döneminde
(1280-1285) Türkmenler Giresun ve Ordu civarını ele geçirerek küçük
beylikler oluşturmuşlardır. II. Aleksios Komnenos
Döneminde (1297-1330) İtalya'dan gelen Genovalı Denizciler
(Cenevizliler) Karadeniz ticaretini ellerinde tutarak yönetim üzerinde
etkinlik kurmuşlardır. Ayrıca 1391 yılından itibaren Venediklilere de
bölgede ticaret yapmak için geniş haklar tanınmıştır. I. Bayezid'in 1398 de Samsun
yöresini almasından sonra, Trabzon Komnenos Krallığı Osmanlı Devletine
yıllık vergi ödemek zorunda bırakılmıştır. David Komnenos, iktidarı
döneminde (1458-1461) vergi ödemeyi durdurarak, önceden ödediklerini de
Akkoyunlu Devleti Sultanı Uzun Hasan aracığıyla geri istemiş,
Osmanlılara karşı Avrupa'daki büyük devletlere ittifak önerisinde
bulunmuştur. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet'in öncülüğündeki Osmanlı
Kuvvetleri bölgeyi kuşatarak, 1461 yılında Trabzon'u ele geçirmiş ve
Komnenosların egemenliğine son vermiştir. Trabzon, Osmanlı Döneminde
önce eyalet ve sancak olarak şehzade ve mutasarrıflar tarafından idare
edilmiştir. İlk sancak beyi Hızır Bey'dir. 1470 yılında sancak beyliği
küçük yaşta Şehzade Abdullah'a verilmiş ; Abdullah, annesi Şirin
Hatun'la birlikte 1479 yılına kadar Trabzon'da yaşamıştır. Yavuz Sultan
Selim de şehzadeliği sırasında (1491-1512) Trabzon'da sancak beyi
olarak bulunmuş, sonradan Kanuni unvanını alacak olan oğlu Sultan
Süleyman burada doğmuştur. Trabzon 16. yüzyılda, merkezi
Batum olan Lazistan Sancağı ile birleştirilerek eyalete dönüştürülmüş
ve bu yeni idari birimin merkezi olmuştur. 1867 yılında Trabzon'da büyük
bir yangın çıkmış, bir çok kamu binası da bu sırada yanmış ve kent daha
sonra yeniden düzenlenmiştir. 1868 yılında vilayet olmuş, merkez
sancağı dışında Lazistan, Gümüşhane, Canik sancakları da buraya
bağlanmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında 14 Nisan 1916 da Ruslar tarafından işgal edilen kent 24 Şubat 1918 de geri alınmıştır. Ulu önderimiz ******,
Cumhuriyet Döneminde 1924-1930 ve 1937 yıllarında olmak üzere üç kez
Trabzon'u ziyaret etmiş, ünlü vasiyetnamesinin bir bölümünü son
gelişinde burada yazmıştır. | |
|
Anasayfa
